ياتاقان ژورنال {جلسه بیست و هشتم}

مقدمه

در اين جلسه قصد داريم در مورد ياتاقان هاي ژورنال صحبت كنيم. اهميت ياتاقان هاى ژورنال در تمام صنايع بسيار زياد است بنابراين در اولين جلسه از انواع ياتاقان به اين نوع مى پردازيم و در جلسات بعدى با انواع ديگر ياتاقان ها آشنا مى شويم. به دليل اهميت بالاى اين نوع ياتاقان سعى شده است كه مطالب بيشتر به صورت تصويرى ارائه شود.

انواع ياتاقان هاى لغزشى

ياتاقان هاى لغزشى يا Sliding Bearing به دو دسته زير تقسيم مى شوند:

1. ياتاقان هاى ژورنال(Journal Bearing)
2. ياتاقان هاى كف گرد محورى(Thrust Bearing)

توجه: در بعضى از متون از نام Hydrodynamic Bearing نيز به جاى Sliding Bearing استفاده مى شود.

به طور كلى ياتاقان هاى ژورنال به منظور تحمل بارهاى شعاعى طراحى مى شوند و تراست بيرينگ ها به منظور تحمل بارهاى محورى طراحى مى شوند. در زير نمونه اى از يك ياتاقان ژورنال را مشاهده مى كنيد:

در شكل زير نمونه واضح ترى از ياتاقان ژورنال را به صورت عملى مشاهده مى كنيد:

به طور كلى هر ياتاقان ژورنال از سه بخش اصلى تشكيل شده است:

1. شافت يا محور
2. ماده روانساز(گريس و روغن)
3. پوسته

در شكل زير اين سه جز اصلى ياتاقان ژورنال را مشاهده مى كنيد:

در شكل بالا قسمتى از محور را نشان داده ايم كه با نام ژورنال مشخص شده است و علت نامگذارى اين ياتاقان با اين نام نيز به همين دليل است. در حقيقت ژورنال قسمتى از شافت است كه با ماده روانساز در تماس است و اين قسمت از شافت با يك ماده ديگر همانند كروم پوشانده مى شود تا محكم تر شود و در مقابل سايش نيز قوى تر باشد. 

از آنجايى كه شافت از اهميت بالايى برخوردار است و قيمت بالايى هم دارد لازم است كه علاوه بر اينكه ژورنال را با لايه از كروم يا مواد ديگر مى پوشانند در قسمت پوسته نيز يك ماده نرم تر از شافت استفاده كنيم تا به عنوان فداشونده استفاده شود. لايه فداشونده را در شكل قبل تر نشان داده ايم و در شكل زير نيز به وضوح مشاهده مى كنيد:

پوسته ياتاقان ژورنال

پوسته ياتاقان نير خود داراى انواعى مى باشد:

1. Solid Journal Bearing
2. Split Journal Bearing

يا به عبارت ديگر پوسته يكپارچه و دو پارچه است. 

در پوسته نيز يك شيار وجود دارد كه به منظور توزيع بهتر روغن مى باشد.

انواع جنس ياتاقان ژورنال

ياتاقان هاى ژورنال از لحاظ جنس به دو دسته زير تقسيم مى شوند:

1. فلزى
2. غيرفلزى

در دسته بندى اول كه فلزى ناميده مى شوند معمولا از برنز(Boronze) يا برنج(Brass) براى تماس با شافت استفاده مى شود و به عنوان فداشونده مورد استفاده قرار مى گيرد. البته يك آلياژ پركاربرد هم داريم كه با نام بابيت يا Babbitt شناخته مى شود و تركيبى از چهار ماده زير است:

1. Lead يا Pb
2. Tin يا Sn
3. Antimony يا Sb
4. Copper يا Cu

توجه: كاربرد بابيت بسيار زياد است به حدى كه در بسيارى از موارد مهندسان از عبارت ياتاقان بابيتى استفاده مى كنند.

در دسته بندى دوم كه غيرفلزى است براى مواردى استفاده مى شود كه نياز داريم ماده مورد نظر نارسانا باشد به عنوان مثال در موتورهاى برقى كه احتمال عبور جريان برق وجود دارد از مواد فداشونده غيرفلزى استفاده مى شود. به عنوان نمونه اى از اين نوع مواد مى توان به phenolic اشاره كرد:

جواب سوال 5: در مورد سوال پنجم اينكه در ديسك درايوها و موارد ظريف به جاى گريس و روغن از هوا به عنوان ماده روانساز در ياتاقان ژورنال استفاده مى شود.

جواب سوال 6: در مواردى هم از آب به عنوان سيال روانساز در ياتاقان ژورنال استفاده مى كنند. البته دقت كنيد كه در اين موارد بسيارى از پارامترها همانند جنس شافت و پوسته و… مى بايست زنگ نزن باشد.

جواب سوال 7: در مورد سوال ششم اينكه چنانچه ياتاقان به همراه Casing يا پوسته دستگاه باشد به آن Integral Machine Casing مى گويند بدين معنى كه ياتاقان با پوسته دستگاه يكى است و اگر به صورت يك بخش مجزا يا قطعه يدكى جدا باشد به آن Pillow Block مى گويند.

براى دسترسى به جلسه قبل مى توانيد از لينك زير استفاده كنيد:

• آشنايى با ياتاقان ها{جلسه بيست و هفتم}

براى اطلاع از مطالبى كه در آينده منتشر مى شوند و يا مطالبى كه صرفا در كانال منتشر مى شوند مى توانيد ما را در کانال تلگرام و یا اینستاگراممون دنبال کنید.