انواع مته {جلسه چهاردهم}

مقدمه اى بر انواع مته

در اين جلسه قصد داريم با انواع مته آشنا شويم. در جلسه قبل در مورد مته و جنس مته و نكات كاربردى ديگر را شرح داديم و در ادامه آن قصد داريم انواع مته با كاربرى هاى متفاوت را شرح دهيم. براى دسترسى به جلسه قبل مى توانيد از لينك زير استفاده كنيد.

• آشنايى با مته{جلسه سيزدهم}

کاربران محترم، خواندن اين جلسه بدون انجام تمرینات آن و گام به گام پیش رفتن با درس كافى نمى باشد. لطفا تمرين هاى آخر جلسه به همراه لينك هاى ارسال شده را به دقت مطالعه كنيد تا به درك كامل و عميقى از مطالبى كه در ادامه مى آيد برسيد.

مته مارپیچ

اين نوع از مته در بين انواع مته ساده ترين و پركاربردترين نوع مته مى باشد كه براى اهداف كلى مورد استفاده قرار مى گيرد. مواردى همانند پلاستيك ها، چوب ها و فلزات نرم را با استفاده از اين نوع مته سوراخ مى كنند.

Brad-point type

يكى ديگر از انواع مته نوع Brad-point مى باشد. در نوع Brad-point يا مته چوب(مته نجارى) يك نوك تيز در قسمت جلويى مته وجود دارد كه باعث جلوگيرى از لغزش مته مى شود و در چوب فرو مى رود و دو طرف مته نيز يك شيار گرد ايجاد مى كنند كه باعث مى شود سوراخ روى چوب با ظرافت انجام شود و از خورده شدن لبه هاى سوراخ جلوگيرى مى شود.

Auger type

يكى ديگر از انواع مته نوع Auger مى باشد. در نوع Auger نيز همانند Brad-point براى تراش چوب استفاده مى شود با اين تفاوت كه ميزان پيشروى و سرعت كار در نوع Auger بيشتر است. علت بالاتر بودن سرعت كار نيز به دليل اين است كه شيار مته در اين نوع بيشتر از نوع قبلى است. به شكل زير دقت كنيد تا اين تفاوت را بهتر متوجه شويد.

Spade type

مته برگى يا Spade bit كه بعضا با نام Paddle bit نيز شناخته مى شود براى تراش چوب استفاده مى شود. تفاوت آن با نوع هاى بالا در اين است كه از اين نوع مته براى سايزهاى بالا استفاده مى شود و معمولا براى سايزهاى تا قطر 1.5 اينچ كاربرد دارد. به دليل اينكه اين نوع مته شيار ندارد مى بايست به دفعات مته را از سوراخ بيرون بياوريد و تراشه هاى چوب را خارج كنيد. در بعضى از انواع اين نوع مته در دو قسمت نوك مته حاشيه اى در انتهاى لبه برنده قرار مى دهند تا كار تميزتر و سوراخ بهترى ايجاد شود. 

در نوع لبه دار دو لبه در انتهاى لبه برنده اضافه مى شود كه در شكل زير مشاهده مى كنيد:

مته پله اى

مته پله اى يا step bit به صورت پله به پله مى باشد و سايزهاى متفاوتى بر روى آن درج مى شود. علت استفاده از اين نوع مته اين است كه به دليل دارا بودن سايزهاى متفاوت بر روى خود سرعت عمل را بالا مى برد و نيازى به تعويض مداوم مته نيست. معمولا در كار با مته ابتدا از مته ريز شروع به سوراخ كردن مى كنند و سپس سايز مته را افزايش مى دهند تا پله به پله به قطر مورد نظر سوراخ برسند ولى با استفاده از اين مته به راحتى مى توان سوراخ را ايجاد كرد و سرعت كار را بالا برد. اين نوع مته را از HSS يا HSS پوشش دهى شده با تيتانيوم(Titanium Coated High Speed Steel) مى سازند. در زير نمونه اى از آن را مشاهده مى كنيد:

در شكل زير نحوه كار با اين مته براى ايجاد يك سوراخ را مشاهده مى كنيد:

مته گردبر چوب

مته گردبر چوب براى برش چوب به صورت دايره اى استفاده مى شود به دليل اينكه سطح چوب نرم مى باشد معمولا از ماده كربن استيل براى ساخت اين نوع مته استفاده مى شود تا ارزان تر باشد.

مته گردبر آهن

مته گردبر آهن براى برش فلز آهن به صورت گرد مورد استفاده قرار مى گيرد. همانطور كه در جلسه قبل نيز گفته شد بهتر است براى آهن از متريال HSS داراى پوشش استفاده كرد تا استحكام زيادى داشته باشد و به راحتى از بين نرود ولى معمولا از HSS‌ به تنهايى نيز ساخته مى شود. بحرحال تفاوت قيمتى باعث مى شود انواع جنس ها با پوشش هاى متفاوت را در بازار مشاهده كنيد.

مته گردبر متغير

از مته گردبر متغير معمولا براى برش چوب به صورت دايره اى استفاده مى شود. اين مته به صورت سه تكه اى ساخته مى شود و در بعضى از آنها همه چيز قابل تنظيم است. در زير نمونه اى از اين مته را مشاهده مى كنيد.

مته مرغك

براى شروع سوراخ كارى با مته هاى بزرگتر در دستگاه تراش بهتر است ابتدا با مته متمركز يا مته مرغك سوراخ را ايجاد كرد. معمولا دو طرف آن نوك مته اى دارد و قابل استفاده است. اين نوع مته را بيشتر در ماشين هاى تراش مشاهده مى كنيد كه براى ايجاد سوراخ هاى مخروطى شكل روى شافت ها استفاده مى شود و مى تواند شافت را حين چرخش در مركز نگه دارد كه در كنار لينت ها كاربرد دارد.

مته آكريليك

از مته آكريليك براى برش انواع آكريليك ها همانند پلكسى گلس و پلى كربنات ها استفاده مى شود. مهم ترين بخش آن نيز 60 درجه بودن نوك مته مى باشد كه باعث شده است براى پلكسى گلس ها قابل استفاده باشد. در زير نمونه اى از آنها را مشاهده مى كنيد.

مته هاى SDS

مته هاى SDS يا مته هاى بتن كن مخصوص كارهاى مربوط به بتن مى باشد كه نياز به ضربه زدن دارد. SDS مخفف Stecken – Drehen – Sichern يا Insert – Twist – Secure مى باشد. بر روى دنباله مته هاى بتن كن يك شيار وجود دارد كه باعث مى شود مته حين كار درون اين شيار باشد و دچار چرخش نشود و به دريل نيز صدمه وارد نشود.SDS در ابتدا توسط دو شركت Hilti & Bosch معرفى شد.

مته هاى SDS به دو دسته كلى تقسيم مى شوند:

1. SDS PLUS
2. SDS MAX
3. SDS SPLINE

تفاوت اين سه در نوع دنباله مته مى باشد و اينكه مته SDS MAX و SDS SPLINE براى قطرهاى بزرگتر و كارهاى حجيم تر استفاده مى شود كه گشتاور بالايى نياز دارند. در ابتدا قرار بود SDS MAX جايگزين SDS SPLINE گردد ولى بعدا هر دو براى انجام سايزهاى بزرگ ساخته شدند.

نوك مته هاى SDS هم به شكل هاى متفاوتى ساخته مى شوند كه پركاربردترين آنها را در زير مشاهده مى كنيد.

مته گردبر سر الماسه

از مته گردبر سر الماسه براى برش در جاهايى كه نياز به بريدن دايره اى جنس هاى سخت مى باشد استفاده مى شود. علت اينكه نوك الماسه استفاده شده است نيز اين است كه بتواند جسم هاى سخت همانند گرانيت، سراميك و سنگ هايى مرمر را به خوبى برش دهد. در شكل زير نمونه اى از اين نوع مته را مشاهده مى كنيد.

اين جلسه نيز به پايان رسيد. براى اطلاع از مطالبى كه در آينده منتشر مى شوند و يا مطالبى كه صرفا در كانال منتشر مى شوند مى توانيد ما را در کانال تلگرام و یا اینستاگراممون دنبال کنید.