جلسه چهارم دوره پایتون – { متغیرها در پایتون }

مقدمه

در جلسه چهارم از دوره آموزشی پایتون قصد داریم با مفهوم متغیرها و Identifier ها آشنا شویم. هچنین انواع متغیرها را با یکدیگر می شناسیم و در جلسات آینده به بررسی تک تک آنها خواهیم پرداخت. مثل همیشه پیشنهاد میکنیم جلسات قبلی این دوره را که از لینک زیر مطالعه کنید:

• جلسه اول دوره پایتون – آشنایی با پایتون و ویژگی های آن
• جلسه دوم دوره پایتون – آموزش نصب پایتون
• جلسه سوم دوره پایتون – روش های اجرای یک برنامه در پایتون

متغیرها و Identifier ها

منظور از متغیرها ، نام هایی هستند که به کمک آنها میتوانیم یک سری مقادیر و عبارات را در حافظه ذخیره کنیم. به نام هایی که ما برای متغیرها و توابع انتخاب میکنیم Identifier ها گفته می شود. در پایتون برای نام گذاری متغیرها و Identifier ها باید قواعد زیر را رعایت کنیم:

1- همه Identifier ها باید با حرف یا underscore ( _) شروع شوند.  از اعداد برای شروع نام یک متغیر نمی توان استفاده کرد. به عنوان مثال my_var یک identifier درست و 1digit یک Identifier غلط است. 

2- هر Identifier میتواند شامل حروف ، اعداد و underscore ( _) باشد. 

3-یک Identifier میتواند هر طولی داشته باشد. 

4-برای انتخاب نام یک Identifier نمیتوان از کلمه های کلیدی (keyword) های موجود در زبان پایتون استفاده کرد. منظور از کلمه های کلیدی یک سری عبارت هستند که از آنها برای اهداف خاص استفاده می شود و ما نمیتوانیم از آن ها برای نامگذاری Identifier استفاده کنیم. در زیر لیست کاملی از کلمه های کلیدی پایتون 3 آورده شده است: 

False      class      finally    is         return
None       continue   for        lambda     try
True       def        from       nonlocal   while
and        del        global     not        with
as         elif       if         or         yield
pass       else       import     assert
break      except     in         raise

اختصاص دادن یک مقدار به متغیرها

 مقدار یا ارزش (Value) پایه ای ترین چیزهایی هستند که یک برنامه با آنها کار میکند. به عنوان مثال ‘1’ یا ’11’ یا ‘3.14’ یا “hello ” نمونه ای از Value ها هستند. در برنامه نویسی به Value ها گاهی Literal ها هم گفته می شود. Literal ها میتوانند انواع مختلفی داشته باشند. مثلا 1 و 11 از نوع int هستند. 3.14 از نوع float است و “hello” از نوع string است. توجه داشته باشید که در پایتون همه چیز یک Object است. حتی انواع داده پایه مثل int و float . ما انواع داده های مختلف را در جلسات آینده به صورت کامل شرح می دهیم. 

یکی از مزایای پایتون این است که نیاز نیست نوع داده مورد نظر خود را تعریف کنیم. مفسر به صورت اتوماتیک نوع داده ما را تشخیص می دهد. برای اختصاص دادن یک value به یک متغیر کافی است از علاوت “=” استفاده کنیم. به این علامت assignment operator نیز گفته می شود. در زیر نمونه ای از تعریف چند متغیر آورده شده است:

x = 100                       # x is integer
pi = 3.14                     # pi is float
empname = "python is great"   # empname is string
 
a = b = c = 100 # this statement assign 100 to c, b and a.

در زبان پایتون برای نوشتن کامنت از علامت # استفاده می شود.  منظور از کامنت ها در برنامه نویسی هم عبارات و جملاتی هستند که اصلا اجرا نمی شوند و کاربرد آنها برای خوانایی بیشتر برنامه است. یعنی اگر برنامه نویسی یک کد را نوشت و چند ماه دیگر میخواست کد را بخواند ، بفهمد که چه کدی نوشته است. البته از کامنت ها برای قرار دادن یک سری توضیحات اضافی مثل نویسنده کد ، شرکت مربوطه و … نیز می توان استفاده کرد. کد زیر نمونه از کاربرد کامنت ها را نشان می دهد:

#display hello world
print("hello world")

مقداردهی همزمان به چند متغیر: 

در پایتون میتوان همزمان به چند متغیر مقدار داد. syntax مربوط به این کار در زیر آورده شده است: 

var1, var2, ..., varn = exp1, exp2, ..., expn

عبارت بالا به ما می گوید که مقدار var1 برابر با exp1 ، مقدار var2 برابر با exp2 و این کار تا آخر ادامه دارد. یعنی مقدار varn نیز برابر با expn می شود.  از این خاصیت میتوان برای تعویض مقادیر دو متغیر استفاده کرد. به عنوان مثال داریم: 

>>> x = 1
>>> y = 2
 
>>> y, x = x, y # assign y value to x and x value to y

و اگر خروجی را چاپ کنیم خواهیم داشت: 

>>> print(x)
2
>>> print(y)
1

انواع داده ها در پایتون

پایتون چندین نوع داده مختلف دارد. در زیر به مهمترین این نوع داده ها اشاره شده است: 

• اعداد
• رشته ها (string) 
• لیست
• تاپل 
• دیکشنری
• نوع Boolean ( نوع داده Boolean میتواند مقدار True یا False را بگیرد. اگر چه نوع داده های 0.0 ، لیست خالی ، دیکشنری خالی و … نیز به عنوان False در نظر گرفته می شوند.

ما در جلسات آینده تک تک این نوع داده ها را با یکدیگر بررسی خواهیم کرد. 

دریافت ورودی از کاربر

از تابع ()input برای دریافت ورودی از کاربر استفاده می شود. syntax مربوط به این تابع درزیر آورده شده است:

 input([prompt]) -> string

خروجی تابع input از نوع string است. مثال زیر را ببینید:

>>> name = input("Enter your name: ")
>>> Enter your name: tim
>>> name
'tim'

همانطور که گفتیم خروجی تابع Input از نوع string است .حتی اگر ما یک عدد را وارد کنیم. برای تبدیل رشته به integer میتوانیم از int یا eval استفاده میکنیم. مثال زیر راببینید:

>> age = int(input("Enter your age: "))
Enter your age: 22
>>> age
22
>>> type(age)
<class 'int'>

وارد کردن ماژول ها در پایتون

در پایتون برای راحتی کار از ماژول ها استفاده می شود. در واقع به کمک ماژول ها میتوانیم خاصیت هایی را به برنامه های خود اضافه کنیم. مثلا با وارد کردن ماژول math میتوانیم توابع و محاسبات ریاضی را انجام دهیم. برای وارد کردن ماژول ها از دستورات زیر استفاده میکنیم:

import module_name

همچنین اگر بخواهیم همزمان چند ماژول را وارد کنیم از دستور زیر میتوانیم استفاده کنیم:

import module_name_1, module_name_2

مثالی از وارد کردن یک ماژول در زیر آورده شده است:

>>> import math
>>> math.pi
3.141592653589793

در خط اول تمامی توابع ، کلاس ها ، متغیرها و ثابت های مربوط به ماژول math را وارد میکنیم. برای دسترسی به هر یک از اجزای موجود در ماژول math ، ابتدا باید نام ماژول (math) را بنویسیم و سپس از “.” ( نقطه ) استفاده کنیم و در انتها نام کلاس ، تابع ، متغیر یا ثابت را بنویسیم. در مثال بالا ما به ثابتی با نام pi از ماژول math دسترسی پیدا کرده ایم. 

خوب دوستان. برای این جلسه هم کافی است. مثل همیشه میتوانید ما را در تلگرام و یا اینستاگرام دنبال کنید.