کانکتور چیست؟ بررسی کامل انواع کانکتورها- بخش اول

مقدمه

با سلام خدمت همه شما. در این قسمت میخوایم در مورد کانکتورها به صورت خیلی مفصل صحبت کنیم. آموزش کانکتورها در سه الی 4 جلسه قراره گفته بشه و در این مجموعه آموزش میخوایم ریز به ریز کانکتورها رو بررسی کنیم.

پیشنهاد میکنم قبل از خوندن این بحث یه بار مطالب زیر رو بخونید تا بحث رو به صورت کامل متوجه بشید:

• ولتاژ،جریان مقاومت و قانون اهم
  
• سیم ها
• پلاریته چیست؟

کانکتور چیست؟

کانکتور(به انگلیسی Connector) قطعاتی هستند که  معمولا برای اتصال بخش های مختلف مدارات به کار میرن.ریشه این واژه کلمه Connect به معنای اتصال هست و خود کانکتور یعنی اتصال دهنده. 
این قطعات معمولا در جاهایی که احتمال قطعی وجود داره و یا دوست داریم که به صورتی باشه که بعدا بتونیم اگه یه بخش خراب شد اون رو تعویض کنیم، استفاده میشه. ورودی های تغذیه، اتصالات قطعات جانبی و بردهایی که نیاز به تعویض دارن از این دست هستند.

واژه شناسی کانکتور

در این قسمت میخوایم در مورد یه سری واژگان که در کانکتورها بهش برخورد میکنیم صحبت کنیم:

کانکتورها ها هم مثل اکثر موجودات زنده دارای جنسیت هستند. این قطعات به دو دسته نرگی و مادگی تقسیم میشن. منظور از دسته ها هم فکر میکنم خیلی واضح باشه. کانکتور مادگی کانکتوری هست که معمولا روی برد لحیم میشه و کانکتور نرگی هم کانکتوری هست که در کانکتور مادگی قرار میگیره. در شکل زیر یه نمونه از کانکتور نرگی و مادگی آورده شده:

اکثر کانکتورها فقط در یک جهت قابلیت اتصال دارند و شما نمیتونید هر طرفی که دلتون خواست کانکتور نرگی رو به مادگی متصل کنید. به این ویژگی میگن پلاریته و قطعات دارای این ویژگی رو قطعات پلاریته دار میگن. ( قبلا یه بار مفصل در مورد پلاریته صحبت کردیم که میتونید از اینجا اون رو بخونید.) معمولا برای این که سازندگان کانکتورها شما رو مجبور کنن که فقط در یک جهت بتونید کانکتورها رو به هم متصل کنید یه زاییدگی کنار کانکتور قرار میدن تا شما نتونید به اشتباه از جهتی غیر از جهت اصلی اتصال اون کانکتورها به همدیگه برای اتصال استفاده کنید.

خود واژه Contact اگه بخوایم خیلی تحت اللفظی صحبت کنیم میشه تماس. ولی اجازه بدید در این متن از همون واژه Contact استفاده کنیم. Contact ها بخش اصلی کانکتورها هستند. این قطعات یه سری فلز کوچک هستند که درون کانکتورها قرار گرفتن. اکثر مشکلاتی که باعث قطعی کانکتورها میشه مربوط به همین بخش هست. Contact ها ممکنه بعد از گذشت یه مدت زمان کثیف یا اکسیده بشن و یا فنری که باعث نگه داشته شدن اونا شده خراب بشه و کلا مدارتون هم دیگه کار نکنه. از این جهت باید خیلی خواستون به Contact های موجود در مدار باشه.

اکثر کانکتورها از یه سری Contact تشکیل شدن که در یک الگوی مشخص این Contact ها داره تکرار میشه. گام کانکتور فاصله ی بین مرکز یک Contact تا مرکز Contact بعدی هست. این خیلی مهمه.چون یه سری کانکتورها وجود دارند که به هم خیلی شبیه هستند ولی pitch مربوط به هر کدوم از این کانکتورها با یکدیگه فرق داره. حتما در خرید کانکتورها باید به این مورد توجه کنید تا یه وقت کانکتور مشابه ولی اشتباه نخرید.

کانکتورها هم بالاخره یه عمر محدودی دارند و پس از یه مدت  اتصال و قطع فرسوده میشن. در دیتاشیت ها برای مدت زمان کارکد یک کانکتور از یه واژه نام میبرن به نام Mating cycles. مقدار این Mating cycles از یک نوع کانکتور به نوع دیگه فرق میکنه. به عنوان مثال ممکنه یه کانکتور usb دارای 1000 سیکل طول عمر باشه در حالی که یک فروشنده ممکنه یه قطعه دیگه رو جوری طراحی کرده باشه که عمرش 10 تا سیکل هم نباشه.( منظور از سیکل تعداد دفعاتی هست که کانکتور داخل میشه و بیرون میاد) باید حواستون باشه کانکتوری که میخواید استفاده کنیم  طول عمر مناسبی برای کار شما داشته باشه.

شاید در نگاه اول این واژه یه خورده گیج کننده به نظر بیاد. واژه Mount به چند تا چیز اشاره داره:

1- کانکتور چگونه نصب شده؟ ( انواع نصب ها در شکل زیر اومده)

2-زاویه کانکتور با اتصالات مربوط به آن

3-نحوه نصب مکانیکی آن چگونه است؟( یعنی مثلا نصب از طریق سوراخ های PCB و یا نصب سطحی و … در مورد این موضوعات در جلسات آینده صحبت میکنیم.)

Strain relief به بخشی از یه کابل گفته میشه که به شما در وارد کردن و درآوردن یه کابل کمک میکنه. در واقع به کمک اون کابلتون رو راحت جا میزنید و در میارید. در شکل زیریک   نمونه از Strain relief  آورده شده:

خوب دوستان این جلسه هم به پایان رسید. مثل همیشه میتونید ما رو در تلگرام و یا اینستاگرام دنبال کنید.